Dżentelmen to mężczyzna z klasą i zasadami. Tak samo zresztą jak gentleman. Słowa te oznaczają to samo, a mimo to w naszym języku przyjęliśmy obie wersje i to z dość skomplikowanym sposobem ich odmieniania. Prawdziwy gentleman/dżentelmen powinien dobrze wiedzieć jak je poprawnie zapisać. Przy okazji wytłumaczę skąd wybór właśnie takiej pisowni nazwy tego bloga.

Fot. William Arthur Fine Stationery (CC BY-ND 2.0).

Mamy naszą polską wersję gentlemana – „dżentelmen”. Brzmi ona tak samo jak wersja zapożyczona z angielskiego, ale pisownia jest zupełnie inna. Różnica nie leży bowiem tylko w „dż”/”g” lecz także w kolejności następnych liter. Osobiście przyzwyczaiłem się do wersji angielskiej tak bardzo, że teraz za każdym razem gdy chcę napisać wersję polską muszę się trochę zastanowić. Pisząc „dżentelmen” porzucamy wszelkie angielskie zasady pisowni i zapisujemy wyraz fonetycznie.

Końcówka „-men” wskazuje wprawdzie na liczbę mnogą, w wersji polskiej jest to jednak liczba pojedyncza i odmieniamy ją zwyczajnie, jak to zwykliśmy w naszym rodzimym języku robić.

<<Zobacz też: Jak poprawnie pisać e-maile – video poradnik>>

Tabelka pochodzi z pl.wiktionary.org

Mimo że istnieje wersja polska nie znaczy to, że inne wersje są błędne. Tak więc wersja zapożyczona z angielskiego „gentleman” jest również poprawna. W tym wypadku mamy brzmienie to samo, co w poprzednim, ale zasady pisowni są żywcem wzięte ze źródła.

Co istotne, mimo że końcówka „-man” stanowi tu liczbę pojedynczą, nie zmieniamy jej na „-men” (tak jak w języku angielskim) żeby stworzyć liczbę mnogą. Nie możemy napisać: „Honor był uznawany przez licznych gentlemen”. Brzmi to dziwnie, nieprawdaż? Tak więc nie zwracamy uwagi na to, że mamy tu do czynienia z pisownią angielską. Stosujemy i tak odmianę polską (co też czasami wygląda dziwnie):

Tabelka pochodzi z pl.wiktionary.org

Osobiście wolę wersję „gentleman”, bo wygląda lepiej. Ale to moja subiektywna opinia. Można mówić, że to słowo zapożyczone więc należy je stosować tak jak w oryginale. Albo odwrotnie, że skoro mamy już polską wersję to używajmy jej. Ale cóż to znaczy? Nic! Wolna wola, póki wybieracie z tych dwóch.

<<Zobacz też: Gentleman w sieci – per „Pan” czy na „Ty”?>>

Jako bonus dodam wersje dżentelmena w innych językach:

czeski – džentlmen
litewski – džentelmenas
rosyjski – джентльмен 

węgierski – úriember 
fiński – herrasmies 

francuski – gentilhomme
hiszpański – gentilhombre
portugalski – gentil-homem
włoski – gentil uomo lub gentiluomo
[„homme”, „hombre”, „homem”, „uomo” – oznaczają w tych językach jednocześnie człowieka i mężczyznę, tak samo jak angielskie „man”)

i jeśli kogoś to interesuje, to po japońsku gentleman to – 紳士 (brzmi to mniej więcej jak „ciś”)

Po niemiecku jest tak samo jak po angielsku.